ไหว้พระศรีมหาโพธิ์ พุทธคยา

ครั้งหนึ่งหลายปีก่อนเคยมีโอกาสได้ไปเยือนสังเวชนียสถานทั้ง 4 อันเป็นสถานที่ๆพระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ แสดงปฐมเทศนาและปรินิพพาน

“สังเวชนียสถาน หมายถึงสถานที่ที่ทำให้เกิดความรู้สึกระลึกถึงพระพุทธเจ้า เกิดความแช่มชื่น เบิกบาน เกิดแรงบันดาลใจที่จะทำความดี เมื่อได้ไปพบเห็น”

แม้จะไม่ได้เป็นชาวพุทธที่เคร่งครัดในศาสนาพุทธมากนัก และต้องบอกว่าการไปยังสังเวชนียสถานทั้ง4 ในครั้งนั้นก็เป็นในเชิงท่องเที่ยวเพื่อเห็น เพื่อรู้เช่นการเดินทางทั่วๆไป ว่าเราหาทางไปเพื่อดูโบสถ์คริสต์เกือบทุกนิกาย ดูมัสยิดมากมาย ก็ควรมีสักครั้งที่เดินทางไปถึงสถานที่อันเป็นต้นกำเนิดแห่งความเชื่อหลักของตัวเอง 
และเมื่อไปถึงความรู้สึกระลึกถึงพระพุทธเจ้านั้นก็สามารถสร้างความเบิกบาน แช่มชื่น ชื่นชม อย่างนั้นจริงๆ

ที่ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ เมืองพุทธคยา แผ่กิ่งก้านสาขาครึ้มให้ความร่มเย็น สร้างความสงบแก่เหล่าผู้แสวงบุญที่เดินทางมาจากหลายชาติ หลายภาษา พ้นจากความวุ่นวายและทุกขเวทนาที่รายล้อมอยู่รอบวัด

ฉันนั่งนิ่งๆเพื่อย้อนนึกถึงวันหนึ่งในอดีตที่พระพุทธเจ้าได้ทรงตรัสรู้เพื่อนำธรรมจากธรรมชาติอันธรรมดาทั้งปวงมารวบรวมเพื่อสั่งสอนมนุษย์เราอันเป็นหัวใจของศาสนาพุทธ คือ “อริยสัจ4” ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค

ภายใต้ต้นโพธิ์ และหัวใจที่ใกล้ชิดพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในวันนั้น นำมาซึ่งความสงบ เยือกเย็น ความตั้งใจทำความดี ฉันเดินวนรอบตามแบบอย่างผู้แสวงบุญคนอื่นที่เดินอย่างเงียบๆ แล้วลงนั่งหลับตาทำสมาธิอยู่นานพักใหญ่ ความรู้สึกเป็นสุขเช่นนี้ทำให้ฉันเดินเข้าออกที่วัดอยู่หลายรอบ และยังเข้ามาฟังพระไทยสวดมนต์เย็นในตอนกลางคืนอีกรอบ มารู้ในตอนสวดเสร็จว่าพระไทยที่มานำสวดเย็นนั้นเป็นพระอาจารย์สมชาย จากวัดป่าสว่างบุญ ซึ่งอยู่ที่แก่งคอย สระบุรี อันเป็นวัดที่ไม่ได้ไกลจากบ้านเลย

แม้ต้นศรีมหาโพธิ์ต้นนี้ไม่ใช่ต้นเดียวกับที่พระพุทธเจ้าทรงนั่งตรัสรู้แล้ว แต่ก็เป็นผลจากการแตกหน่อจากต้นโพธิ์ต้นเดิม ต้นโพธิ์ถูกตัดบ้าง ทำลายบ้าง หรือเสียหายเพราะธรรมชาติกาลเวลา แต่ในที่สุดจะมีหน่อให้กำเนิดต้นใหม่ขึ้นมาเสมอ อาจเพราะรากต้นโพธิ์กว่าหลายพันปีได้หยั่งรากลึกลงสู่แผ่นดินจนยากจะสลายสิ้น 
เช่นเดียวกับหลักคำสอนอันเป็นหัวใจของพุทธศาสนาที่พระพุทธเจ้าทรงให้ไว้แก่ชาวเราทั้งปวง ซึ่งอาจถูกบิดเบือน ถูกผู้ใช้ศาสนาพุทธในทางที่ผิดทำให้ศาสนาแปดเปื้อน แต่หลักแก่นแท้ และความจริงนั้นยังคงอยู่เสมอ ตราบเท่าที่หัวใจของเราใกล้ชิดกับหลักธรรมอันเป็นความจริงเที่ยงแท้ตัวแทนที่แท้จริงของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ผ่านมาตั้งหลายปีเพิ่งรู้ว่าวันนั้นที่ไปพุทธคยาเป็น”วันต้นโพธิ์” 
ซึ่งจัดทุกวันที่ 8 ธันวาคม 
ชาวพุทธจะกล่าวทักทายด้วยคำว่า 
“Budu saranai!” แปลว่า 
“may the peace of the Buddha be yours.” – ความสงบสันติของพระพุทธเจ้าจะเป็นของคุณ

ปล. ต้นพระศรีมหาโพธิ์สำคัญอีก 2 ต้น คือต้นอานันทโพธิ์ เมืองสาวัตถีที่หน่อมาจากต้นแรกปลูกโดยพระอานนท์ และ ต้นชายาศรีมหาโพธิ์ อยู่ที่ประเทศศรีลังกานำหน่อจากต้นดั้งเดิมเช่นกันไปปลูกโดยธิดาของพระเจ้าอโศกมหาราช 245BC(King Asoka’s daughter, the nun Sanghamittra) ทั้งสองต้นยังเติบโตจนทุกวันนี้